De toekomst van systeemtherapie
Vaak wordt bij kanker chemotherapie gegegeven, een vorm van systeemtherapie. Bij systeemtherapie gaat het vooral om behandelingen die palliatief van aard zijn, oftewel levensverlengend. Internist Leonie Mekenkamp over systeemtherapie: “Er is steeds meer mogelijk.”
Wat verstaan we onder systeemtherapie?
“Systeemtherapie betreft alle kankerbehandelingen die het hele lichaam doorgaan. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld bestralen en opereren, wat plaatselijke behandelingen zijn. Systeemtherapie kan in tabletvorm of door middel van een behandeling via de bloedbaan. Je kunt denken aan chemotherapie, hormonale therapie en immunotherapie.”
Hoe bepaal je welke systeemtherapie je gebruikt?
“Voor elk tumortype is een standaard richtlijn. Bij MST betrekken we daarnaast de patiënt bij de keuze in behandeling. We denken dat elke patiënt hetzelfde wil, maar dat is niet zo. De ene patiënt wil het onderste uit de kan halen om een zo groot mogelijke kans op respons te hebben, maar de ander wil een minder intensieve therapie. Bij kanker is er meer dan de overlevingswinst in maanden; ook de kwaliteit van leven en het doel van de patiënt spelen een belangrijke rol. Iedereen heeft zijn eigen overwegingen om wel of niet voor een bepaalde behandeling te kiezen en daarom gaan we als internist in gesprek met de patiënt. Stel, iemand is gitarist, dan geef je liever geen oxaliplatin bevattende chemotherapie. Dit kan namelijk de zenuwen in de handen beschadigen.”
Slaat elke vorm van systeemtherapie aan?
“Nee, bij toepassing van systeemtherapie is het belangrijk na te gaan of het gebruikte middel ook werkelijk actief is bij een patiënt. Daarom wordt gedurende de behandeling gecontroleerd of de tumor groter is geworden, zich heeft uitgebreid, stabiel is gebleven of mogelijk zelfs kleiner is geworden. Er is gelukkig steeds meer mogelijk. Zo konden we vijf jaar geleden niets doen voor mensen met huidkanker, nu kunnen we ze soms ziektecontrole van jaren geven. Er blijft echter wel veel contrast: bij kankervormen zoals slokdarmkanker en alvleesklierkanker is de prognose nog steeds beperkt.”
Wat is in de toekomst mogelijk?
“Nieuwe chemotherapie gaat er niet komen, dat is uitontwikkeld. Er wordt nu meer gezocht naar doelgerichte therapieën: therapieën tegen bepaalde genen en eiwitten. Zo is er een landelijke studie waarbij patiënten voor wie er geen standaardbehandeling meer is, een ‘hapje’ van de tumor afstaan. Een centrum in Nederland onderzoekt dit hapje op afwijkingen met de vraag: is er iets te traceren waar we een medicament voor hebben? Het gaat dan om nieuwe medicijnen die niet zijn geregistreerd voor de ziekte van de patiënt, maar bijvoorbeeld wel voor een andere vorm van kanker. Wij mogen die niet geven, maar in studieverband kunnen deze mensen een nieuw medicament krijgen. Personalized treatment en een gerichte aanpak, dat is de toekomst: welke afwijking heeft de tumor en is daar een behandeling voor?”
Medische Publieksacademie Twente
Dit interview is gepubliceerd in het magazine dat is uitgebracht naar aanleiding van de Medische Publieksacademie Twente met thema ‘Kanker te lijf’. MST organiseert jaarlijks meerdere publieksacademies; gratis toegankelijke openbare bijeenkomsten. Specialisten informeren de bezoekers over de werking van steeds een ander deel van het lichaam.
Door deze kennis te delen bevorderen wij de gezondheid in de regio en laten wij u kennismaken met de wereld achter ons ziekenhuis en de zorg die hier geboden wordt. Iedereen met een gezonde interesse in de werking van het menselijk lichaam is welkom.