Het onvoorspelbare van de SEH

Hoe werkt een Spoedeisende Hulp (SEH)? Welke patiënten komen in MST op de SEH? Hoe bepalen artsen de ernst van hun klachten? Waarom moet je soms zo lang wachten? SEH-arts Stijn van Ommeren: “Je moet ad hoc overal mee kunnen omgaan.”

Bij ons komt alles heftiger binnen, is het altijd acuut en spelen er veel emoties.
Stijn van Ommeren

Als arts van de Spoedeisende Hulp weet je ’s ochtends nooit wat de dag zal brengen…

“Ja, dat klopt. Alles hier is acuut, geen enkele patiënt komt gepland binnen. Soms zijn mensen door de huisarts doorverwezen en komen ze met hun eigen auto. Soms worden ze met spoed door de ambulance of helikopter binnengebracht. Alles loopt door elkaar: mensen met een gebroken pols, acute buikpijn, een hartinfarct of een overdosis. Baby’s en mensen van honderd jaar oud. En natuurlijk komen mensen niet op een vaste volgorde binnen. Meerdere mensen hebben soms tegelijk acute zorg nodig.”

Een arts op de SEH kan dus goed tegen stress?

“Klopt, stress is er continu, want er kunnen natuurlijk ook twee of drie heel zieke of gewonde patiënten tegelijk binnenkomen. Als arts op de SEH moet je dus snel en analytisch zijn en rustig blijven als het spannend wordt. En, dat is misschien nog wel het belangrijkste, je moet echt een teamspeler zijn. Je werkt zij aan zij met de verpleegkundige, de specialisten van andere afdelingen, de ambulancedienst, helikopterdienst, huisartsen. Je bent echt de spin in het web.”

En je moet goed tegen bloed kunnen, toch?

“Ja, natuurlijk. Je moet tegen bloed kunnen en ook tegen het feit dat er soms mensen doodgaan. Ik ga er echter van uit dat elke arts dat kan. Maar inderdaad, bij ons komt alles heftiger binnen, is het altijd acuut en spelen er veel emoties.”

Hoe zorg je dat je altijd op alles bent voorbereid?

“Het begint ermee dat de artsen en verpleegkundigen extreem goed zijn opgeleid op het acute vlak; je moet alles weten en kunnen opvangen. Dat doen we door elke patiënt te onderzoeken met dezelfde basissystematiek, de ABCDE-methode. Deze systematiek gaat ervan uit dat je eerst behandelt waaraan je het eerst dood kunt gaan. Door die systematiek mis je nooit de meest levensbedreigende dingen. En als je ze wel vindt, kun je ze direct behandelen. Ook al weet je dus niets als iemand binnenkomt, je kunt hem of haar wel snel veilig opvangen en stabiliseren.”

Hoe schat je de ernst van de klachten in?

“We doen dat volgens een vast systeem: het Nederlandse triagesysteem. De patiënten worden ingedeeld op kleur. Iemand die de kleur rood krijgt, is in direct levensgevaar, bijvoorbeeld ten tijde van een reanimatie. Hij moet direct geholpen worden, anders kan hij doodgaan. Als je de triagekleur groen krijgt, moet je ook snel hulp krijgen, maar je situatie is niet levensbedreigend.”

Wat zijn de grootste misvattingen over de SEH?

“Dat je altijd direct geholpen wordt, want het is immers spoedeisend. Als je in de wachtkamer zit, zie je echter alleen de mensen om je heen en niet de mensen die met de ambulance aan de ‘achterkant’ bij ons binnenkomen. En als die zieker zijn of meer verwondingen hebben, gaan ze voor. We helpen iedereen zo snel mogelijk, maar soms kan dat betekenen dat je een uur of twee uur moet wachten in de wachtkamer. En ook wij moeten af en toe echt even puzzelen en uitzoeken wat er aan de hand is; dat kost ook op een Spoedeisende Hulp tijd.”

Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen op de SEH?

“De enorme kwaliteitsslag die de laatste jaren is gemaakt. In ons land bestaat het specialisme spoedeisende hulp pas twintig jaar. Daarvoor stonden de jongste dokters met de minste ervaring aan de poort. Als zij dachten dat het probleem kwam door het hart, kwam er een assistent van cardiologie kijken. Nu werken hier alleen artsen die gespecialiseerd zijn in spoedeisende hulp, artsen die alles weten van elk acuut probleem van het lichaam en precies weten wat ze moeten doen om iemand te stabiliseren zonder dat er zes verschillende mensen komen kijken. We vangen bij een acuut probleem de spoedvraag op en dragen deze patiënt daarna over aan de afdeling longgeneeskunde, chirurgie, cardiologie, neurologie – noem het maar op. Maar gelukkig gaan ook veel mensen na de behandeling lopend de deur uit!”

Wat zijn problemen waarmee de SEH kampt?

“Omdat oudere mensen steeds langer thuis moeten blijven wonen, bestaat de kans dat zij met complexe problematiek op de SEH terechtkomen. Er speelt dan veel meer dan alleen een acuut ziektebeeld. Dit is een landelijk probleem, begrijp me goed. Binnen MST proberen we dat met thuiszorg goed op te vangen, zodat deze mensen toch weer naar huis kunnen. Het tweede probleem is dat een ziekenhuis minder bedden heeft dan vroeger en we mensen dus soms moeten overplaatsen. Ook dat proberen we zo veel mogelijk te voorkomen.”

Welke ongelukken komen steeds meer voor?

“De laatste jaren zien we een toename van ongelukken met een elektrische fi ets, vooral bij ouderen. We zien verder meer jongvolwassenen en kinderen die met te veel alcohol op worden binnengebracht. Er is een toename van overdoseringen bij drugs, medicijnen en alcohol. Waar we ons als SEH-artsen ook druk over maken zijn de vuurwerkslachtoffers; we voeren actief campagne voor het dragen van een vuurwerkbril. Preventie is dus heel belangrijk, maar ongelukken blijven gebeuren.”

Speelt MST een belangrijke rol in de regio?

“Ja, wij hebben een level-1-traumacentrum op het hoogste traumaniveau. We hebben een groot cardiocentrum en neurologisch centrum, dus we doen alle reanimaties. En we bestrijken een groot deel van het land: de regio Twente, maar ook delen van Salland en de Achterhoek en zelfs delen van Drenthe en Duitsland.”

Medische Publieksacademie Twente

Dit interview is gepubliceerd in het magazine dat is uitgebracht naar aanleiding van de Medische Publieksacademie Twente met thema ‘De Spoedeisende Hulp schept orde in de chaos’. MST organiseert jaarlijks meerdere publieksacademies; gratis toegankelijke openbare bijeenkomsten. Specialisten informeren de bezoekers over de werking van steeds een ander deel van het lichaam.

Door deze kennis te delen bevorderen wij de gezondheid in de regio en laten wij u kennismaken met de wereld achter ons ziekenhuis en de zorg die hier geboden wordt. Iedereen met een gezonde interesse in de werking van het menselijk lichaam is welkom.