Wat is radiotherapie?

Radiotherapie is het behandelen van vooral kwaadaardige gezwellen (kanker) met bestraling. We bestralen de kankercellen om alle kankercellen te doden en/of de celdeling te stoppen.

Waarom bestralen?

Straling zorgt ervoor dat cellen beschadigen. Als er genoeg schade is aangebracht, kan een cel zich niet meer herstellen en gaat dood. Omdat straling overal doorheen gaat, komt de straling niet alleen op de kankercellen, maar ook op de gezonde cellen van het lichaam terecht. In de radiotherapie maken we gebruik van het feit dat kankercellen zich minder goed kunnen herstellen dan gezonde cellen.

We gebruiken nauwkeurige apparatuur om heel precies te bestralen. Hierdoor vernietigen we de kankercellen en sparen we de gezonde cellen zoveel mogelijk. Als u behandeld wordt op onze afdeling, is de hele behandeling hierop gericht.

Video: wat is bestralen?

Bestralen: meerdere keren naar het ziekenhuis

We geven de bestraling op de afdeling Radiotherapie meestal in kleine gedeeltes. Hierdoor kunnen de gezonde cellen zich elke keer voor het grootste deel herstellen. Kankercellen kunnen dit minder goed en sterven geleidelijk af. We kunnen het gezonde weefsel niet onbeperkt bestralen. Elke weefselsoort of orgaan heeft een bepaalde grens (we noemen dat de kritieke grens), waarna het weefsel zich niet meer herstelt. Hier houden we tijdens het maken van uw bestralingsplan rekening mee.

Omdat we de bestraling in gedeeltes geven, komt u meerdere keren naar het ziekenhuis voor een bestraling. Het totaal aantal keren en het aantal keren per week dat de behandeling duurt, is voor elke patiënt anders. Soms is dit één keer, maar het kan oplopen tot zes keer per week of meer.

Soorten bestralingen

Bestralen kan op verschillende manieren. Dat leggen we hieronder uit.

Uitwendige bestraling

Bij uitwendige bestraling bestralen we de tumor van buitenaf met een speciaal bestralingstoestel. Dat toestel heet een lineaire versneller. De bestralingsdeskundigen op het bestralingstoestel zorgen ervoor dat de stralenbundel heel precies op het te behandelen gebied gericht wordt. Zo krijgt het gezonde weefsel om de tumor heen zo weinig mogelijk straling.

Een lineaire versneller kan twee soorten stralen opwekken: fotonen- en elektronenstraling.

• Er wordt voor een techniek met fotonenbundels gekozen als het gaat om tumoren die dieper in het lichaam gelegen zijn. Fotonen kunnen namelijk dieper in het lichaam doordringen.
• Bestraling met elektronen wordt vooral toegepast als het te bestralen gebied in de huid of direct daaronder is gelegen (tot ongeveer 4 à 5 centimeter). Elektronen geven hun energie eerder af aan het omgevende weefsel dan fotonen. Elektronenstraling dringt in vergelijking met fotonenstraling minder diep door.

Inwendige bestraling

Inwendige bestraling noemen we ook wel brachytherapie. De radiotherapeut-oncoloog plaatst radioactief materiaal in uw lichaam, dichtbij of in de tumor. Dit radioactieve materiaal geeft straling af.

Een voordeel van inwendige bestraling is dat er een hoge dosis straling kan worden gegeven op een klein gebied. Dit geeft minder risico op schade aan het gezonde weefsel eromheen dan bij uitwendige bestraling. Soms wordt uitwendige en inwendige bestraling gecombineerd. De keuze voor een in- en/of uitwendige bestralingsbehandeling is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de locatie van de tumor, de gevoeligheid van de tumorsoort, de hoeveelheid kwaadaardig weefsel en de wens van de patiënt. Uw arts bespreekt dit met u.

Breath Hold techniek

Wordt u op uw borst(wand) bestraald, dan proberen wij bij u de Breath Hold techniek toe te passen. Breath Hold betekent: met ingehouden adem. Als dit voor u mogelijk is, vragen wij u om diep in te ademen en daarna uw adem even vast te houden. Als u dit doet tijdens de bestraling, komt er minder straling bij uw hart. Dit komt doordat er meer lucht in uw long zit en de ruimte tussen het hart en de borst(wand) daardoor groter is. We gebruiken deze techniek om de hoeveelheid straling die bij het hart komt zoveel mogelijk te beperken. Op deze manier voorkomen we zo veel mogelijk schade aan gezond weefsel. We leggen het inademen van tevoren goed uit en we oefenen met u.

Stereotactische bestraling

Stereotactische radiotherapie is een vorm van uitwendige bestraling dat kan worden toegepast bij kleine long-, bot-, lever- of hersentumoren. We bestralen de tumor met smalle stralenbundels vanuit vele verschillende kanten erg nauwkeurig. Hierbij wordt een hoge dosis bestraling op een klein gebied in het lichaam gegeven. Dat is soms eenmalig, soms in meerdere keren. Het aantal keer bestralen hangt af van het gebied. Uw arts bespreekt dit uitgebreid met u.

Adaptieve bestraling

Bij de standaard uitwendige bestraling wordt na de liggingscontrole elke keer hetzelfde bestralingsplan afgegeven. Adaptieve bestraling is een vorm van uitwendige bestraling waarbij we elke dag het plan aan kunnen passen op de situatie van die dag. Vooral in het buik- en bekkengebied kunnen de organen dagelijks van vorm en grootte veranderen. Dat kan invloed hebben op de vorm en ligging van het bestralingsgebied. Deze manier van bestralen kan nog niet voor elk gedeelte van het lichaam worden toegepast.