Bevolkingsonderzoek darmkanker

Sinds 2014 kent Nederland een bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Het doel: darmkanker vroeger opsporen en zo de overlevingskansen van patiënten vergroten. Is er bloed aangetroffen in de ontlasting, dan kunnen deelnemers aan het onderzoek onder andere bij Medisch Spectrum Twente terecht voor het vervolgonderzoek. MST helpt deze mensen zo snel en patiëntvriendelijk mogelijk.

Tweejaarlijks onderzoek

Jaarlijks 2.400 sterfgevallen door darmkanker voorkomen; dat is het uiteindelijke doel van het Nederlandse bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Vroege opsporing betekent namelijk een veel grotere kans op overleving. Alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar oud worden tweejaarlijks uitgenodigd om deel te nemen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) voert het bevolkingsonderzoek darmkanker geleidelijk uit. Het bevolkingsonderzoek is niet bedoeld voor mensen met klachten die op darmkanker kunnen wijzen, zoals bloed bij de ontlasting of een veranderd ontlastingspatroon. Deze mensen wordt geadviseerd meteen naar de huisarts te gaan.

Ontlastingstest

Als u tot de opgeroepen groep behoort, dan ontvangt u per post een ontlastingstest plus gebruiksaanwijzing. Met deze test kunt u eenvoudig wat van uw ontlasting naar het RIVM sturen. Vervolgens bekijkt men in het laboratorium of er bloed in uw ontlasting aanwezig is. Na ongeveer 2 weken ontvangt u een brief met de uitslag.

Bloed in de ontlasting

Als er bloed in uw ontlasting is aangetroffen, dan kán dat wijzen op darmkanker of op darmpoliepen die in een later stadium kwaadaardig kunnen worden. Er kunnen echter ook andere, onschuldigere redenen zijn voor bloed in de ontlasting. Verder onderzoek is dus nodig, meestal door middel van een coloscopie: een kijkonderzoek van de dikke darm. Het RIVM vertelt u bij welke locatie u daarvoor terecht kunt. Daarbij speelt uw postcode een rol, maar ook de capaciteit van de coloscopiecentra in uw omgeving. Als u een intake-afspraak heeft in een ziekenhuis dat niet uw voorkeur heeft, dan kunt u uw afspraak verzetten naar een ander ziekenhuis. In de brief die wordt meegestuurd met de uitslag van het ontlastingsonderzoek leest u hoe dat moet.

Intakegesprek

Komt u voor uw coloscopie naar MST? Dan krijgt u van ons een uitnodiging voor een intakegesprek. Een screeningsverpleegkundige voert het intakegesprek. Zij brengt uw medicijngebruik en eventuele andere aandoeningen in kaart en legt uit hoe u zich dient voor te bereiden op de coloscopie. Tijdens het intakegesprek krijgt u de afspraak voor de coloscopie en het recept voor de laxeermiddelen mee.

Coloscopie

3 dagen voor de coloscopie start u met een dieet in combinatie met laxeermiddelen. Het uiteindelijke darmonderzoek duurt ongeveer 3 kwartier. Het onderzoek vindt plaats op een scopiekamer die voorzien is van de nieuwste apparatuur. Vooraf krijgt u sedatie (een slaapmiddel). Van de sedatie wordt u suf, maar u blijft wel bij bewustzijn. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een ervaren specialist die heeft aangetoond aan de strenge eisen voor het bevolkingsonderzoek te voldoen.

Na afloop

Na de coloscopie kunt u bijkomen op de uitslaapkamer. Zodra u weer helemaal alert bent, krijgt u de voorlopige uitslag van de coloscopie te horen. Als er geen afwijkingen zijn gezien, dan kunt u gerustgesteld naar huis.

Als de arts poliepen zag, dan zijn die vaak al verwijderd tijdens de coloscopie. Soms is het niet mogelijk om alle poliepen in één scopie te verwijderen en moet er een tweede scopie plaatsvinden. De poliepen die zijn verwijderd, worden microscopisch onderzocht. De uitslag krijgt u binnen 5 werkdagen.

Percentages

Uiteindelijk wordt bij mensen bij wie zich bloed in de ontlasting bevond, in 8% van de gevallen darmkanker aangetroffen. Bij ongeveer tweederde van de mensen ziet de arts een of meerdere poliepen die in een later stadium zouden kunnen uitgroeien tot kanker. Deze poliepen worden daarom altijd verwijderd. Bij een kwart van de mensen bij wie er bloed in de ontlasting is gevonden, worden tijdens de coloscopie geen darmkanker of darmpoliepen aangetroffen.

Kosten deelname bevolkingsonderzoek

De kosten van het bevolkingsonderzoek darmkanker worden door de overheid betaald. De overheid vindt het belangrijk dat iedereen kan meedoen aan het bevolkingsonderzoek. Als er in uw test afwijkingen worden gevonden, dan komt u in aanmerking voor een coloscopie. De kosten van dat onderzoek en eventuele vervolgonderzoeken of behandelingen vallen binnen het basispakket van de zorgverzekering. Let op: dit kan betekenen dat u het eigen risico van uw zorgverzekering aanspreekt.