Geneesmiddel
Een geneesmiddel (ook farmacon of medicijn) is een chemische stof die een bepaalde werking op het lichaam uitoefent. De wetenschap van de geneesmiddelen heet farmacologie of geneesmiddelenleer. Vrij veel geneesmiddelen hebben een plantaardige of biologische oorsprong, maar de meeste worden tegenwoordig synthetisch gefabriceerd.
Werkingen en bijwerkingen
Naast de gewenste effecten hebben vrijwel alle werkzame geneesmiddelen ook bijwerkingen. Een bijwerking is een ongewenst effect van het geneesmiddel in het lichaam. Misselijkheid is een van de meest voorkomende bijwerkingen. Van een middel voor een onschuldige kwaal worden uiteraard minder bijwerkingen geaccepteerd dan van middelen tegen ernstige ziekten.
Het is belangrijk dat zoveel mogelijk bijwerkingen van geneesmiddelen worden gemeld. Dit kunt u doen bij uw behandelend arts, of bij uw apotheker.
Gewenning en verslaving
Sommige geneesmiddelen worden bij gebruik door patiënten als prettig ervaren, zodat de neiging bestaat ze ook te nemen als dit medisch gezien niet nodig is. Het gaat hierbij vooral om kalmerende middelen, slaapmiddelen en morfine-achtige pijnstillers, maar ook om sommige opwekkende middelen. De wetgever heeft aan het verstrekken van deze middelen meestal extra strenge eisen gesteld; ze zijn in ieder geval alleen op recept verkrijgbaar, en vallen soms onder de Opiumwet.
Synthetisch en natuurlijk
Een stof met een geneeskrachtige werking kan in de natuur worden gevonden (bijvoorbeeld in een plant) en daaruit worden gehaald, of langs synthetische weg worden vervaardigd, dat wil zeggen in een fabriek gemaakt. De bouwstenen, de moleculen, zijn identiek en de werking ook. Synthetisch gemaakte vitamine C is op geen enkele manier slechter of anders dan natuurlijke. Daarnaast bestaan er veel middelen die niet als zodanig in de natuur voorkomen en altijd moeten worden gesynthetiseerd
Kruidengeneesmiddelen
Kruidengeneesmiddelen worden veelal (onterecht) aan de man gebracht als ‘onschuldiger’ of ‘natuurlijker’ dan andere ‘reguliere’ middelen. Het gaat (meestal) om planten of delen daarvan waarvan het gehalte aan werkzame stof nogal kan wisselen door verschillende groei- oogst- en bewaaromstandigheden en waar vaak meer dan 1 werkzame stof in zit. Dit wil niet zeggen dat ze daarom onschuldiger of ongevaarlijker zijn dan de ‘reguliere’ geneesmiddelen.
Homeopathische middelen
Vaak worden homeopathische en kruidengeneesmiddelen ten onrechte door elkaar gehaald. Een homeopathisch middel is een middel dat wordt gegeven volgens de principes van de homeopathie. Het idee hierbij is dat een ziekte kan worden bestreden door een middel toe te dienen in een veel lagere dosering dan normaal gebruikelijk. De hierbij gebruikte stoffen zouden namelijk beter werken naarmate er minder van de werkzame stof in zit. Dit gebeurt door oplossingen met de stoffen te door te verdunnen.