Het delen van verhalen over prenatale depressies is volgens psychiater Alexandâr Alexandrov cruciaal. “Schaamte speelt een grote rol bij deze vorm van depressie. Er is meer bekendheid nodig.”
Schaamte
Zo’n 3 tot 5 procent van alle zwangere vrouwen in Nederland heeft last van een prenatale depressie. Exacte cijfers zijn moeilijk te geven, omdat schaamte een grote rol speelt en vrouwen zich dus mogelijk niet melden. “Het is een schatting gebaseerd op meerdere onderzoeken.”
Signalen van een prenatale depressie
Emotionele schommelingen zijn veel zwangere vrouwen niet vreemd, maar wanneer is er sprake van een prenatale depressie? “Vooral het niet genieten en de desinteresse in het kind zijn belangrijke signalen”, vertelt Alexandrov. “Een prenatale depressie ontstaat vroeg tijdens de zwangerschap en de symptomen worden steeds heviger.” De symptomen zijn hetzelfde als die van een ‘normale’ depressie: onder meer somberheid, verlies van energie en interesse, slaapproblemen en verandering in eetlust. De psychiater benadrukt dat het om symptomen gaat die lang aanhouden. “Elke vrouw voelt zich wel eens neerslachtig tijdens de zwangerschap. In het algemeen spreken wij pas na vier weken echt over een depressie.”
Risico’s van een prenatale depressie
Het is belangrijk om voor die vier weken al aan de bel te trekken. De risico’s zijn volgens Alexandrov namelijk groot. Onderzoeken wijzen volgens hem uit dat er een link is tussen prenatale depressies en vroeggeboorte. Ook is er een mogelijke relatie tot het ontwikkelen van gedrags- en hechtingsproblemen bij het kind op latere leeftijd. “Vroege signalering kan veel ellende voorkomen. Nu loopt het te vaak op tot het punt waarop vrouwen echt niet meer kunnen.”
Niet op een roze wolk
Schaamte is hiervoor volgens de psychiater de oorzaak. “Vrouwen durven vaak niet eens tegen hun partner te zeggen dat ze niet op een roze wolk zitten, laat staan tegen een hulpverlener.” Volgens Alexandrov is het daarom belangrijk dat eerstelijnshulpverleners doelgericht zoeken naar signalen. Hij draagt zelf een steentje bij door huisartsen bij te scholen over het onderwerp. “Veel hulpverleners doen er nuchter over, maar zo’n depressie is heel complex. Die vrouwen hebben echt specialistische hulp nodig.” Vrouwen die hun verhaal delen, zoals Kelly, zijn volgens Alexandrov ook van groot belang. “Er is meer bekendheid nodig er heerst echt een taboe op het onderwerp.”
Oorzaak onduidelijk
Hoe de prenatale depressie ontstaat, is volgens de psychiater nog niet duidelijk. “We weten dat de verandering in de hormoonhuishouding tijdens een zwangerschap een trigger kan zijn, maar het is niet de oorzaak. Het is vaak een opstapeling van factoren.” Zo maken vrouwen die een voorgeschiedenis hebben van psychische klachten of bijvoorbeeld slaapproblemen meer kans op een prenatale depressie. Ook stress kan een rol spelen.
Begeleiding bij POP poli
Voor vrouwen die in deze risicogroepen vallen, en voor vrouwen die om andere redenen extra begeleiding tijdens de zwangerschap nodig hebben, heeft MST de POP poli. Hier komen de disciplines psychiatrie, verloskunde en kindergeneeskunde samen. “We begeleiden vrouwen in alle stappen van het proces: voor, tijdens en na de bevalling. Het is moeilijk om de stap richting hulp te zetten, maar hier stap je wel meteen in de goede trein.” Vrouwen kunnen door hun huisarts, verloskundige of andere medische specialisten worden doorverwezen naar de poli. En dit werkt in veel gevallen. “We kunnen de ontregeling voorkomen. Vraag hier waar nodig dus naar.”
Tip
Alexandrovs tip aan vrouwen die zich herkennen in dit verhaal: “Maak het bespreekbaar. Je hoeft echt niet direct naar een psychiater, maar praat met je partner of je verloskundige. Hou het samen in de gaten. Als we er vroeg bij zijn kunnen we erger voorkomen.”
Bron: Tubantia, 01-05-2019