Nieuwe stappen in toepassing van stents bij dotterbehandelingen

Onderzoekers van het Thorax Centrum Twente MST en de Universiteit Twente hebben onlangs hun vierde grote studie naar de toepassing van medicijn-afgevende stents bij dotterbehandelingen afgerond. In de zogeheten BIONYX-studie werden twee stents van de nieuwste generatie ingezet, om beter inzicht in de toepassing en verdere doorontwikkeling van stents te krijgen.

De uitkomsten werden afgelopen weekend door Prof.dr. C. (Clemens) von Birgelen op het Transcatheter Cardiovascular Therapeutics congres (TCT) in San Diego gepresenteerd, het grootste congres voor interventiecardiologen in de VS. De resultaten zijn tegelijkertijd gepubliceerd in het medische vaktijdschrift ‘The Lancet’. Opvallend genoeg is het al de derde opeenvolgende Twentse stentstudie die in het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift wordt gepubliceerd.

Toepassing van stents bij hartinfarct en vernauwingen

Jaarlijks worden miljoenen patiënten wereldwijd minimaal-invasief door gespecialiseerde cardiologen behandeld na een hartinfarct of voor ernstige vernauwingen in de kransslagaderen. Hiervoor worden door een minuscule toegang in de pols of lies (via bloedvaten), in de kransslagaderen, stents geplaatst die uit zeer dun medicijn-afgevend metalen draadwerk bestaan. Stents werden ontwikkeld om bij een ‘dotterbehandeling’ na het oprekken van de vernauwing de bloedvaten open te houden.

De afgelopen jaren zijn er steeds nieuwe stents ontwikkeld die de resultaten van de ingreep hebben verbeterd. Prof. von Birgelen, als cardioloog verbonden aan MST en leerstoelhouder bij de vakgroep Health Technology and Services Research van de Universiteit Twente: “Zowel voor de technologische doorontwikkeling van de stents die op de markt beschikbaar zijn, alsook de wijze waarop ze klinisch worden toegepast, hebben we in de loop der jaren veel progressie geboekt. We zijn inmiddels op een punt beland waarbij het aantal complicaties tot een minimum beperkt is. Binnen twaalf maanden na de behandeling is bij 97 van de 100 patiënten in de gedotterde kransslagader een nieuwe ingreep niet meer noodzakelijk.”

Grootschalig onderzoek

Aan het onlangs afgeronde onderzoek namen bijna 2500 patiënten in Nederland, België en Israël deel. Rond een derde van alle patiënten werd in Medisch Spectrum Twente geholpen. Zij kregen tijdens de behandeling een van de twee verschillende moderne medicijn-afgevende stents geplaatst. Beide stents toonden zeer bemoedigende resultaten met onderling weinig verschil: “Het is essentieel dat men de resultaten van nieuwe stents goed onderzoekt. Maar dit soort zeer grootschalige onderzoeken zijn best uniek. Met de gegevens van dergelijke grootschalige studies kunnen wij bovendien veel meer doen dan alleen maar de uitkomst van twee stents met elkaar te vergelijken. Onderzoekers van onze groep besteden al jaren aandacht aan research naar hartziektes bij vrouwen en bij patiënten met nog niet ontdekte suikerzieke”, aldus Von Birgelen.

Bereidheid van patiënten om deel te nemen aan dergelijke studies is uiterst relevant, meent de cardioloog. “Aan het einde van de publicatie in ‘The Lancet’ hebben we een dankwoord opgenomen voor de patiënten die mee hebben gedaan: voor het vertrouwen en de bereidheid om aan het onderzoek mee te werken en de wetenschap een stuk verder te helpen. De oudste patiënt die in BIONYX mee deed was 96 jaar oud. In de praktijk helpen we vaak oudere patiënten, maar er zijn niet veel studies die oude en zeer oude patiënten mee laten doen.”

De cardiologen in Enschede vinden wetenschappelijk onderzoek belangrijk: “Door dergelijke gerandomiseerde studies, waarbij onafhankelijke onderzoekers meekijken en de uitkomst controleren (in de meest recente studie experts uit Amsterdam en Zwolle) verkrijgen we belangrijk inzicht in het nut van nieuwe veelbelovende technologie en kunnen we de toepassing optimaliseren. Door onderzoek is het tijdens de afgelopen jaren gelukt de overlast van een ingreep voor patiënten tot een minimum te beperken, de kans op een succesvolle behandeling te vergrootten en zelfs de kosten van behandeling te verminderen. En het nauwkeurig registreren van de behandeling en de resultaten houdt iedereen scherp, waarvan uiteindelijk alle patiënten profiteren.”

Lange traditie

Het onderzoeksteam heeft een lange traditie in het toepassen van nieuwe stents. Onder leiding van Von Birgelen werden in de afgelopen tien jaar een viertal grote stentstudies geïnitieerd, binnen cardiologische vakkringen bekend als de ‘TWENTE studies’. Daaraan deden ruim 9000 patiënten mee. Afgelopen week werd in MST de eerste patiënt in het nieuwste onderzoek opgenomen: de COASTLINE studie.

Von Birgelen: “We maken steeds afgewogen keuzes in het initiëren van nieuw onderzoek. Hierdoor is het ons gelukt om stents met bijzondere kwaliteit en prima uitkomsten beschikbaar te krijgen. Bovendien moet dit soort onderzoek aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen. Dat vraagt goede en nauwe samenwerking met epidemiologen en andere experts van de Universiteit Twente, die helpen met statistische analyses en bij de interpretatie van de uitkomsten.”