Naar een toekomstbestendige hartchirurgie

Willen we toe naar toekomstbestendige hartchirurgie dan moeten volgens promovendus Frank Ruben Halfwerk van de UT (TechMed Centrum en MST Thoraxcentrum Twente) de nadelige effecten van de hart-long machine worden beperkt door te kiezen voor moderne systemen of operatietechnieken zonder hart-long machine.

Bij deze ontwikkelingen moeten ook andere professionals én patiënten zelf worden ingezet. Daarnaast pleit Halfwerk ervoor dat chirurgisch vaardigheidsonderwijs in een gesimuleerde beroepspraktijk standaard zou moeten zijn bij het opleiden van studenten. Halfwerk: “Als de hartzorg echt vooruit wil, moet het beginniveau voor iedereen omhoog.”

Moderne systemen en teamwork

Thoraxchirurgie of hartchirurgie is het vakgebied dat zich richt op de chirurgische behandeling van ziekten in de borstkas (de thorax), in het bijzonder de longen, het hart en de grote bloedvaten in de borstkas. Hartchirurgie is op lange termijn ongeëvenaard qua uitkomsten, maar kent op korte termijn nadelen rond het gebruik van de hart-long machine of het wondgebied. Volgens Halfwerk kunnen de nadelige effecten van de hart-long machine worden beperkt door te kiezen voor moderne systemen. Hierbij wordt het totaal bloedvolume buiten het lichaam beperkt en worden andere pompen gebruikt om het bloed rond te pompen. Daarbij is het belangrijk om tijdens een omleidingsoperatie te meten hoe sterk de bloedstroom is, zodat direct kan worden gehandeld naar bevindingen. Deze metingen worden op reguliere basis uitgevoerd tijdens deze operaties in het MST Thorax Centrum Twente.

Echte winst zit ook in de samenwerking van het hele team, zowel tijdens de operatie als op de verpleegafdeling. De posters om patiënten beter te laten mobiliseren na hartchirurgie zijn inmiddels standaard in het Thorax Centrum Twente. Ook andere afdelingen in MST en ziekenhuizen in Nederland en België hebben deze filosofie overgenomen.

Chirurgisch vaardigheidsonderwijs

Halfwerk liet tijdens zijn onderzoek zien dat het mogelijk is om vóór de klinische stages studenten Technische Geneeskunde bekwaam te maken in een gesimuleerde omgeving. Daarbij gaat het niet alleen om hecht- of snijvaardigheden, maar om de hele route die de patiënt doorloopt rondom een operatie. Als studenten in een gesimuleerde omgeving laten zien dat ze deze chirurgische vaardigheden beheersen, kunnen ze veilig de patiëntenzorg in gaan. Veilig voor patiënten, omdat ze al bekwaam zijn in een gesimuleerde omgeving, en veilig voor henzelf omdat ze fouten hebben mogen maken zonder consequenties voor de patiënt. Halfwerk: “Ik beveel aan dat chirurgisch vaardigheidsonderwijs op basis van bekwaamheid in een gesimuleerde beroepspraktijk standaard zou moeten zijn voordat studenten daadwerkelijk de patiëntenzorg ingaan.”

Toegankelijkheid

Bij de promotie van Halfwerk is voor het eerst in de geschiedenis van de UT een gebarentolk aanwezig. Dat “wetenschap voor iedereen toegankelijk moet zijn is heel normaal”, aldus Halfwerk. Hij heeft dat zelfs als één van zijn stellingen opgenomen en is dus bereid deze uitspraak te verdedigen. Zijn artikelen zijn open access of in de UT-onderzoek database gepubliceerd en zijn vrij toegankelijk, ongeacht een duur abonnement. De figuren die Halfwerk gebruikt in zijn dissertatie zijn ook geschikt gemaakt voor mensen met kleurenblindheid. Halfwerk: “Dit blijkt een goede keuze: Eén van de commissieleden blijkt kleurenblind en daar kwam ik pas bij het overhandigen van het proefschrift achter.”

Promotie op donderdag 29 oktober

De promotie van Frank Ruben Halfwerk vindt plaats op donderdag 29 oktober 2020 vanaf 16:30 en is live te volgen via een live stream. Frank Ruben Halfwerk is Technisch Geneeskundige en Gezondheidswetenschapper en is zowel aan het TechMed Centrum (vakgroep biomedische werktuigbouwkunde) als het MST Thorax Centrum Twente verbonden. Zijn promotoren prof. dr. J.G. Grandjean (MST/UT) en prof. dr. ir. H.F.J.M. Koopman (UT) reflecteren het technisch-medisch onderzoek van de promovendus. Sinds augustus 2020 is hij als universitair docent werkzaam op de UT binnen de leerstoel Engineering Organ Support Technologies van prof. Dr.-Ing Arens en vervolgt hij zijn werkzaamheden als Technisch Geneeskundige in het MST Thorax Centrum Twente.