MST en Saxion werken samen aan vitaliteit en leefstijl in de zorg
Om vitaliteit en leefstijl in de zorg te bevorderen, slaan MST en Saxion de handen ineen met het benoemen van dr. Sandra van Hogen- Koster tot lector Positieve Gezondheid, Leefstijl en Leiderschap. Het lectoraat ontwikkelt methodieken waarmee gezondheidsprofessionals samen met patiënten en hun netwerk aan de slag gaan met vitaliteit en leefstijl. Cardioloog Frits de Man is enthousiast over de opdracht van de lector: “Een patiënt die na een hartoperatie voor zichzelf een doel heeft gesteld, is meer gemotiveerd om zijn levensstijl aan te passen. De kans is ook kleiner dat de patiënt dan terug komt in de behandelkamer. Het gedachtegoed van positieve gezondheid kan daarbij helpen. Ik ben zeer benieuwd naar de eerste resultaten van het onderzoek”.
Leefstijl, vitaliteit en gezondheid
Een ongezonde leefstijl, zoals roken, weinig beweging, een ongezond eetpatroon en alcoholgebruik is volgens het RIVM verantwoordelijk voor bijna 20 procent van de ziektelast in Nederland. Het kan tot diverse aandoeningen leiden, die vaak met medicatie of een operatie worden behandeld. Om de zorg betaalbaar te maken en daarbij aan te sluiten bij wat een patiënt en/of zorgprofessional zelf zou willen veranderen, wordt het steeds belangrijker om aandacht te schenken aan vitaliteit, leefstijl en gezondheidsbevordering bij patiënten en zorgprofessionals. Een verbetering van leefstijl leidt vaak tot het voorkomen, verminderen of zelfs verdwijnen van een aandoening, zoals bij hart- en vaatziekten. Het is van belang om na te gaan wat een patiënt zelf kan en wil doen om tot een gezondere leefstijl te komen en wat de patiënt nodig heeft om dit te realiseren. Er is meer kennis nodig hoe de leefstijl bij patiënten op een positieve manier te beïnvloeden is. Ook moet onderzocht worden welke interventies en methoden hierin effectief zijn.
Eerste lector voor MST
De regeling Lectorposities bij instituten (L.INT) van Regieorgaan SIA maakt het mogelijk dat een lector aan de slag gaat bij zowel een hogeschool als een onderzoeksinstituut. De lector verbindt zo het onderzoek van MST als topklinisch ziekenhuis met het praktijkgericht onderzoek van Saxion. Deze verbinding versterkt de kennis- en innovatieketen door wetenschap, beleid en praktijk bij elkaar te brengen. Dr. Sandra van Hogen-Koster wordt per november verantwoordelijk voor het aandachtsgebied Positieve Gezondheid, Leefstijl en Leiderschap. Ze vertelt: “Lectorposities kunnen ziekenhuizen nog niet zo lang aanvragen. In MST en ook in andere ziekenhuizen staat Positieve Gezondheid hoog op de agenda. Het biedt een nieuwe gezondheidsbenadering met een bredere kijk op gezondheid, die de nadruk legt op het versterken van eigen regie en veerkracht en zich veel meer richt op aansluiten bij de motivatie van de patiënt zelf. Werken vanuit Positieve Gezondheid vraagt om onderzoek en uiteindelijk om scholing en training van huidige en toekomstige gezondheidsprofessionals. Als lector zal ik samen met collega-lectoren van Saxion, zorgprofessionals en onderzoekers van het MST, mijn onderzoek hierop richten, zodat het verankerd kan worden in de zorg en de diverse onderwijsprogramma’s”.
Ervaringen uit de praktijk
Ook cardioloog Frits de Man van het Thorax Centrum Twente (TCT) is enthousiast over het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Het TCT is de plek voor de behandeling van alle hartaandoeningen en behoort tot de top vijf thoraxcentra van Nederland. “Veel mensen hebben het idee dat met een ingreep zoals een dotterbehandeling of bypass operatie het probleem is opgelost. Dat is maar ten dele waar. De uitingsvorm van de ziekte aderverkalking is in dit geval verholpen, maar de aandoening zelf kan verergeren als patiënten hun leefstijl niet aanpassen”. Het is dan ook van groot belang dat patiënten zich dit realiseren en niet op oude voet verder gaan alsof er niets meer aan de hand is. Leefstijlaanpassingen zoals stoppen met roken, meer gaan bewegen en gezonder eten hebben een grote impact op risico voor de toekomst en levensverwachting. “Ik ben ervan overtuigd dat het gesprek over positieve gezondheid hierbij gaat helpen. Laat ik een voorbeeld geven. Als cardioloog heb je meestal een vrij standaard gesprek met een patiënt op de polikliniek. Aan het eind van dit gesprek kom je tot een voorstel en beleid. Dit doe je uiteraard in overleg met de patiënt, maar toch is diens rol meestal wat beperkt en passief. Dat leidt er dan ook geregeld toe dat er onvoldoende commitment is bij de patiënt, bijvoorbeeld voor een nieuw onderzoek of andere medicijnen. Dat kan anders door je meer te verplaatsen in de patiënt en te achterhalen wat voor hem of haar belangrijk is. Het spinnenweb, een gespreksmethode van positieve gezondheid, kan daarbij helpen. Je kunt zo achterhalen wat echt belangrijk is voor de patiënt. En dat is dan vaak niet de ziekte zelf, zoals hartfalen. Maar wel de impact die het heeft op het leven van de patiënt. Bijvoorbeeld sporten met (klein)kinderen. Samen maak je dit tot stip aan de horizon. Als je dan een voorstel doet voor aanpassing van medicijnen en bijvoorbeeld een oefenprogramma bij de fysiotherapeut, bereik je vaak dat een patiënt veel meer gemotiveerd is en ook meer regie voelt over de ziekte. Ik ben zeer benieuwd naar de eerste resultaten van het lectoraat”.
Meer informatie over positieve gezondheid vindt u op www.iph.nl.