Minder pijn en sneller naar huis na darmoperatie

Minder misselijkheid en pijn en sneller naar huis na een operatie waarbij een deel van de darm wordt weggenomen. Patiënten ervaren veel voordelen van het ERAS-programma. Door de positieve resultaten wordt deze manier van werken straks bij meer soorten operaties toegepast.

In maart 2020 is MST begonnen met de implementatie van ERAS bij geplande operaties waarbij een deel van de darm wordt weggenomen. ERAS staat voor Enhanced Recovery After Surgery; beter herstel na operatie. De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar factoren die van invloed zijn op het herstel na een operatie. Hieruit zijn een aantal aanbevelingen gekomen en met die aanbevelingen is in MST het hele OK-proces geoptimaliseerd.

Minder complicaties

Uit de resultaten blijkt ten eerste dat de patiënt fitter uit de operatie komt en daardoor minder lang in het ziekenhuis ligt. Eino van Duyn, chirurg: “Door de patiënt na de operatie zo snel mogelijk weer in zijn of haar eigen ritme te laten komen met betrekking tot beweging en eetgewoonten, zien we minder complicaties zoals naadlekkages en wondinfecties.”

“Begin dit jaar ben ik geopereerd aan de endeldarm. Na de operatie had ik bijna geen klachten. In overleg met de verpleegkundige ging ik snel na de operatie op de stoel zitten en lag ik weinig in bed. Ik vond het fijn dat dat zo snel weer kon. Twee dagen na de operatie was ik thuis en ook daar ging het goed. Ik kon direct afbouwen met de paracetamol. Na vijf weken was ik weer aan het werk.”
Meneer Koenhorst

Misselijkheid neemt af

De pijnstilling die een patiënt krijgt voor de operatie, is flink veranderd. “We gaven veel invasieve pijnstilling en morfine-achtige medicatie, dat doen we nu veel minder”, vertelt Roland van Ieperen, anesthesioloog. “Die pijnstilling werkt goed, maar maakt een patiënt ook zieker. Ze worden bijvoorbeeld vaak misselijk en duizelig. We dienen nu een combinatie van andere pijnstillers met minder bijwerkingen toe. Dat zorgt ervoor dat patiënten minder misselijk zijn en minder pijn ervaren. Ook maken we geen gebruik meer van een epiduraal katheter, maar een eenmalige ruggenprik. Dat bevordert het snelle herstel.”

Patiënten voelen zich beter

“Omdat mensen vrij zijn van slangen, hebben ze geen bewegingsbeperking meer”, vult verpleegkundige chirurgie Marjolein van Aarsen aan. “Ook voelen ze zich veel beter na de operatie dan voorheen. Dat is voor iedereen prettig: voor de patiënt en voor ons als verpleegkundigen, en ook voor de naasten fijn om te zien.”

Verwachtingen bij patiënt

“Een essentieel onderdeel binnen ERAS is de patiënt vertellen wat hij kan verwachten na de operatie”, vertelt Eino van Duyn. “Alle collega’s rondom de patiënt leggen uit wat er gaat gebeuren en vertellen continu hetzelfde verhaal, waardoor de patiënt heel goed weet wat er gaat gebeuren. Dat begint al op de poli. Zo is bijvoorbeeld bekend dat we graag willen dat iemand na een operatie snel uit bed gaat en dat de maaltijd aan tafel opgegeten wordt in plaats van in bed.”

“In eerste instantie zou ik aan een grote poliep in de darmen geopereerd worden, maar tijdens de operatie ontdekten de chirurgen een kleine tumor. Rondom de operatie ben ik geïnformeerd over het ERAS-programma. Ik vind het heel logisch om zo snel mogelijk te werken aan je eigen herstel. Ik ging al snel zelf douchen en at mijn maaltijden aan tafel. Dat ging goed; ik had weinig pijn en was niet misselijk. Na twee dagen mocht ik naar huis, waar ik op een rustig tempo ben begonnen met wandelen. Ik kijk met een goed gevoel terug op het hele traject.”
Mevrouw Tijdink – Kamps

Zelf mobiliseren

Marjolein: “Voor de operatie bespreken wij veel praktische zaken met de patiënt, bijvoorbeeld de doelen rondom mobilisatie en voeding. Patiënten houden hier zelf lijsten over bij, die ze samen invullen met ons en de roomservicemedewerkers. Dat stimuleert patiënten om normaal te eten en zelf te mobiliseren.”

Meer ERAS-programma’s

Door de goede resultaten met ERAS werkt inmiddels ook de leverchirurgie en de urologie voor het verwijderen van de nier ermee. Binnenkort start een aantal nieuwe procedures voor het verwijderen van de nier en de grote buik operaties voor de gynaecologische oncologie. ERAS heeft ook de aandacht binnen Santeon VBHC colorectaal. De intentie is om dit verder te gaan implementeren. Een deel van de ziekenhuizen is al met ERAS gestart voor colorectaal.

Meer weten?

Neem voor meer informatie contact op met Annemiek Kwast, Coördinator ERAS. annemiek.kwast@mst.nl