Behandeling van kanker is maatwerk, vooral bij ouderen!
Kanker is een ouderdomsziekte: tweederde van de mensen met kanker is ouder dan 65 jaar. Maar de behandeling van kanker is nooit ‘one-size-fi tsall’. Integendeel! Juist bij oudere patiënten is het maatwerk. Oncoloog Machteld Wymenga: “Het is essentieel om altijd in overleg een persoonlijk behandelplan op te stellen.”
Waarom krijgen zoveel oudere mensen kanker?
“Er zijn een aantal foute celdelingen nodig voordat een lichaamscel zich als een kankercel gaat gedragen. Als we ouder worden, wordt de celdeling steeds slordiger. Ook neemt het vermogen van je lichaam om fouten te herstellen af. Dat maakt de kans op het ontstaan van kanker groter. Naast dit lichamelijke proces, spelen ook erfelijkheid, pech en leefgewoonten een rol bij het ontstaan van kanker. Hoe ouder je bent, hoe meer je bent blootgesteld aan risicofactoren die kanker veroorzaken, zoals uv-straling. Vaak is kanker dus het gevolg van meerdere factoren.”
Is iemand van 65 jaar of ouder een ‘andere’ kankerpatiënt dan iemand van 32 jaar?
“Ja. Als we ouder worden, gaan we van persoon tot persoon steeds meer verschillen vertonen. Je kunt
even oud zijn, maar een totaal andere conditie of wensen hebben over hoe je behandeld wilt worden. Als de diagnose kanker is gesteld, moeten we daarom weten hoe oud iemand zich voelt, welke ziekten iemand gehad heeft, welke gebreken of beperkingen iemand heeft en vooral ook wat zijn of haar doelen in het leven zijn. Al die zaken hebben invloed op hoe je omgaat met kanker en de behandeling
van deze ziekte.”
Maar ook als je oud bent, kun je nog behandeld worden?
“Absoluut. Het lastige is alleen dat de standaard behandelrichtlijnen voor kanker lang niet altijd geschikt zijn voor ouderen. Die richtlijnen komen tot stand door middel van onderzoek. Maar tot voor kort werden er allerei randvoorwaarden gesteld: zo werden mensen ouder dan 75 jaar of met diabetes uitgesloten. Terwijl je natuurlijk wel mensen van 75 met diabetes en kanker op je spreekuur krijgt. Het is daarom essentieel om in overleg met de patiënt een persoonlijk behandelplan op te stellen.”
Het lijkt zo simpel: iedereen wil toch genezen van kanker?
“Maar niet tegen elke prijs. Op hoge leeftijd hebben mensen uiteenlopende doelen in het leven. De een vindt zelfredzaamheid belangrijker dan een lange levensduur. De ander wil niet lang in het ziekenhuis liggen omdat thuis een partner woont met dementie.”
Veel ouderen hebben naast kanker een andere aandoening. Maakt dat de behandeling extra lastig?
“Ja, dat komt veel voor en dat noemen we multimorbiditeit. MST heeft hier veel aandacht voor, omdat het de behandeling van kanker zo sterk bepaalt. Stel dat een patiënt een geheugenstoornis heeft, dan kun je sommige kankerbehandelingen beter niet doen omdat er een kans is dat de patiënt door de behandeling extra verward raakt of de medicatie niet goed inneemt. Het kan ook zo zijn dat iemand met bijvoorbeeld reuma aangeeft dat het behandelen van de reumatische aandoening belangrijker voor hem of haar is dan de behandeling van kanker.”
En je mag zelf meedenken over je behandeling?
“Ja, ja, ja! Het is zó belangrijk bij ouderen met kanker dat ze passende zorg krijgen. Dat is maatwerk. Niet alles wat kan, moet. Je mag afwijken van de richtlijnen, je mag iets anders doen dan wordt verwacht vanuit je omgeving. Je hoeft geen druk te voelen om voor iets te kiezen; je beslist gezamenlijk, op basis van wat jij belangrijk vindt.”
Medische Publieksacademie Twente
Dit interview is gepubliceerd in het magazine dat is uitgebracht naar aanleiding van de Medische Publieksacademie Twente met thema ‘Kanker op hoge leeftijd’. MST organiseert jaarlijks meerdere publieksacademies; gratis toegankelijke openbare bijeenkomsten. Specialisten informeren de bezoekers over de werking van steeds een ander deel van het lichaam.
Door deze kennis te delen bevorderen wij de gezondheid in de regio en laten wij u kennismaken met de wereld achter ons ziekenhuis en de zorg die hier geboden wordt. Iedereen met een gezonde interesse in de werking van het menselijk lichaam is welkom.