De bijwerkingen
Stralen hebben hun werking maar ook hun bijwerkingen. Om die inzichtelijk te maken is het belangrijk om twee zaken te onthouden. Ten eerste: stralen werken met vertraging. Op het moment dat gestraald wordt, merkt u daar niets van. Het is net zoiets als het maken van een röntgenfoto. Slechts een enkele persoon is een paar uur na de bestraling wat misselijk, gelukkig blijft dit in de regel beperkt. Na enkele weken kunt u wat meer last krijgen, en rondom het eind van de bestralingsserie zijn de mogelijke klachten het hevigst. Eén à twee weken na de bestraling merken mensen meestal dat de klachten weer afnemen en na één à anderhalve maand is het in de regel weer allemaal rustig geworden.
Ten tweede: stralen werken alleen daar waar ze komen. U wordt bestraald op een gebied onderin de buik dus daar is de werking en daar zijn ook de bijwerkingen. U wordt er dus bijvoorbeeld niet kaal van. Stralen gaan overal doorheen. Wat kunnen zij allemaal tegenkomen als u bestraald wordt?
Radiotherapie maakt gebruik van hoog-energetische straling met als doel kankercellen te vernietigen, terwijl de gezonde cellen zoveel mogelijk gespaard blijven. Radiotherapie is een plaatselijk behandeling. Bij seminomen (zaadbalkanker) wordt radiotherapie op de lymfeklieren in de buik toegepast en is radiotherapie onderdeel van een curatieve behandeling, wat wil zeggen dat de behandeling gericht is op genezing.
Bestraling beschadigt niet alleen kankercellen, maar ook gezonde cellen in het bestraalde gebied. De bijwerkingen die u kunt verwachten hangen af van het bestraalde gebied, de bestralingsdosis en de toegepaste techniek. De afdeling radiotherapie in het Medisch Spectrum Twente beschikt over alle moderne technieken, waardoor eventuele bijwerkingen tot het minumum kunnen worden beperkt.
Mogelijke vroege bijwerkingen zijn:
- Een veelvoorkomende bijwerking is vermoeidheid tijdens en na afloop van de bestralingsperiode.
- Andere bijwerkingen zijn misselijkheid, darmproblemen (diarree en krampen) en gebrek aan eetlust, haaruitval op de plek van de bestraling en/of rode of donker gekleurde huid op de plek waar u bent bestraald.
De meeste klachten verdwijnen vaak binnen enkele weken na afloop van de behandeling. Sommige mannen merken echter nog lang na hun behandeling dat zij eerder vermoeid zijn dan vóór hun ziekte.
Hoewel in de meeste gevallen straling op de overgebleven teelbal is te verwaarlozen, wordt mannen met een kinderwens aangeraden, voor aanvang van de behandeling sperma in te laten vriezen. Ook wordt geadviseerd de eerste zes maanden na de behandeling met radiotherapie geen zwangerschap te verwekken. Dit in verband met het mogelijke risico op genetische schade.
Mogelijke bijwerkingen op de langere termijn zijn:
- Bij ongeveer 2- 3% van de mannen met zaadbalkanker ontstaat na de bestraling op langere termijn een tweede tumor. Dat kan in de overgebleven zaadbal zijn, maar ook elders in het lichaam. Tijdens de controle-onderzoeken na de behandeling wordt dit in de gaten gehouden.
Een eventuele behandeling met radiotherapie vindt plaats in Enschede. Alvorens u start met een behandeling met radiotherapie krijgt u op de afdeling radiotherapie in het Medisch Spectrum Twente uitgebreide voorlichting over de behandeling en geeft men u gerichte adviezen om zo weinig mogelijk last te hebben van de bijwerkingen.