Indeling reukstoornissen naar oorzaak

Reukstoornissen kunnen ook onderscheiden worden naar de aard van de onderliggende oorzaak.

Conductieve reukstoornissen
Men spreekt van conductieve reukstoornissen wanneer door verstopping van (een deel) van de neus de geurstoffen het reukorgaan niet kunnen bereiken. Daarom wordt het ook wel een respiratoire stoornis genoemd.

Perceptieve reukstoornissen
Wanneer het reukzintuig of het zenuwstelsel van de reuk is aangedaan, spreekt men van een perceptieve reukstoornis. Perceptieve reukstoornissen worden onderscheiden in essentiële en een centrale reukstoornis:

• bij een essentiële reukstoornis is het reukepitheel beschadigd;
• bij een centrale reukstoornis is er een beschadiging in het verloop van de bij reuk betrokken zenuwbaan of hersendeel.

Oorzaken reukstoornissen

Ontsteking
De meest voorkomende oorzaak van reukverlies is een virale bovensteluchtweginfectie. Na een ogenschijnlijk normale griep bemerkt de patiënt dat de reuk grotendeels of geheel is verdwenen. In de meeste gevallen is er dan sprake geweest van een infectie met een para-influenza virus type 3.Ook bij een HIV- en hepatitis C-infectie wordt deze vorm van reukverlies gezien. Onderzoek heeft aangetoond dat vooral beschadiging en verlies van reukepitheel de oorzaak zijn van deze reukstoornis.
Operatie
Een andere oorzaak van beschadiging van het reukepitheel is een operatieve behandeling van de neus. Een neusbijholte-operatie kan in zeldzame gevallen leiden tot een verminderde reuk.
Medicijnen
Ook bij gebruik van bepaalde geneesmiddelen en contact met toxische stoffen is reukverlies beschreven.
Roken
Roken heeft een schadelijke functie op de reuk!
Ongeluk
Hoofdletsels (schedeltraumata) vormen een andere veel voorkomende oorzaak van reukverlies. Een harde klap op het voor- of achterhoofd, bijvoorbeeld door een val of een auto-ongeluk, geeft in 5 tot 10% kans op verlies van de reuk. Bij kinderen blijkt de kans veel lager. Het reukverlies ontstaat door verschuiving van de voorhoofdkwab van de hersenen ten opzichte van de schedelbasis, waardoor de filia olfactoria afscheuren. Hierdoor is de verbinding tussen het reukorgaan en de hersenen onherstelbaar verbroken, vaak met een volledig en blijvend reukverlies tot gevolg. Een reukstoornis komt het meest voor na een val op het achterhoofd.
Neusverstopping
Wanneer we de neus dicht knijpen, ruiken we minder. Verstopping van de neus kan dus ook reukverlies geven. Iedereen heeft wel eens gemerkt dat tijdens een neusverkoudheid de reuk tijdelijk minder was. Bij permanente verstopping van de neus kan de reuk langdurig of blijvend zijn aangetast, zoals bijvoorbeeld door:

• neuspoliepen,
• chronische sinusitis,
• allergische rhinitis,
• ernstige scheefstand van het neustussenschot en
• grote neusschelpen.

Systeemziekten
Reukstoornissen worden ook gezien bij systeemziekten als hypothyreoïdie (verminderde schildklierfunctie), Ziekte van Cushing, ernstige leverfalen, chronisch nierfalen en suikerziekte.
Psychische aandoeningen
Verschillende psychiatrische aandoeningen, zoals depressies, schizofrenie en hallucinaties, kunnen gepaard gaan met reukstoornissen.
Ziekte van Parkinson en Alzheimer
Reukstoornissen zijn vaak het eerste symptoom van de ziekte van Parkinson en Alzheimer.
Aangeboren
Aangeboren anosmie zien we bij het zeldzame syndroom van Kallmann; daarnaast komt ook familiaire anosmie voor, zonder overige afwijkingen.
Onbekende oorzaak
In ongeveer 20% van de gevallen wordt geen onderliggende oorzaak voor het reukverlies gevonden. Er wordt dan gesproken over een idiopatische reukstoornis.