Wat is patellofemoraal pijnsyndroom?

Patella is een ander woord voor knieschijf. Femur betekent bovenbeen. Patellofemorale pijnsyndroom betekent dus pijnklachten rondom het gewricht van de knieschijf en het bovenbeen.

Er worden verschillende benamingen gebruikt voor deze aandoening, zoals Anterieure kniepijn, chondromalacie van de patella en patellofemorale dysfunctie.

Als het been wordt gestrekt en gebogen, schuift de knieschijf in het voorste deel van het kniegewricht over het bovenbeen. Het gootje van het bovenbeen waar de knieschijf doorheen glijdt wordt de trochlea genoemd.Soms ontstaat hierbij irritatie tussen de knieschijf en het bovenbeen. Dat geeft pijn op, onder of rond de knieschijf. Dit heet het patellofemoraal pijnsyndroom.

Het patellofemoraal pijnsyndroom is een zeer veel voorkomende oorzaak van kniepijn. Het komt vooral veel voor bij tieners en het meest bij vrouwen.

Oorzaken

De oorzaak van het patellofemoraal pijnsyndroomniet altijd duidelijk. Meestal komen de klachten door:

• vorm van de beenstand (meestal milde X benen)
• beweeglijkheid van gewrichten (meestal soepele gewrichten en overstrekking van de knie mogelijk)
• overgewicht
• verminderde of afwijkende spierkracht
• overbelasting
• een verkeerde belasting

Vaak wordt er geen specifieke oorzaak gevonden, zeker als het bij kinderen of jongvolwassenen voorkomt. De aandoening gaat in de meeste gevallen vanzelf weer over.

Bij patellofemoraalpijnsyndroom wordt geen schade aan het kraakbeen waargenomen. Indien de klachten ontstaan door schade van het kraakbeen achter de knieschijf, is dit een andere aandoening. Dan is er sprake van retropatellaire chondropathie of artrose..

Klachten en symptomen
Bij dit syndroom ontstaat pijn aan de voorzijde van de knie, onder of rond de knieschijf. De pijn wordt erger bij:

• lang zitten met gebogen knieën (theaterfenomeen)
• hurken
• knielen
• traplopen
• fietsen (met tegenwind/ berg op)

De pijn wordt weer minder:

• bij rust
• bij strekken van de knie

De knie kan stijf aanvoelen of gezwollen zijn. De meeste mensen hebben klachten aan één knie, sommige mensen aan beide.

Diagnose en ondezoek

De orthopedisch chirurg zal uw knie onderzoeken en meestal rontgenfotos maken. Aanvullend onderzoek zoals een MRI scan is niet noodzakelijk aangezien hierop bij patellofemoraal pijnsyndroom geen afwijkingen worden waargenomen.

Behandeling

Het is essentieel om te begrijpen dat de pijn vervelend, maar onschuldig is. Er ontstaat op termijn géén schade door in de knie. De knie mag dus gerust worden gebruikt ondanks dat men last heeft.

De behandeling van patellofemoraal pijnsyndroom kan bestaan uit:

• tijdelijk (2-3 maanden) voorkomen van uitlokkende bewegingen
• bewegingsoefeningen onder begeleiding van fysiotherapeut om gericht bovenbeenspieren te versterken
• Koelen van de knie en pijnstilling dmv paracetamol en NSAID’s (pijnstillers die een ontstekingsremmende werking hebben)
• U kunt het zadel van de fiets iets hoger zetten om de pijn van de knieschijf te verminderen. Fietsen met licht verzet werkt beter dan zwaar verzet en is goed voor de knieschijfsporing.
• tape of brace behandeling en steunzolen kunnen in sommige gevallen de symptomen verminderen. Hier is echter geen overtuigend bewijs voor.

Vijftig procent van de patiënten met patellofemorale pijnklachten herstelt na een oefenprogramma. Restklachten komen vaker voor bij mensen met overgewicht en mensen die beroepen uitoefenen met frequent knielen, hurken of traplopen.

Het is belangrijk om te begrijpen dat de pijnklachten van dit syndroom vervelend zijn, maar dat niets kapot wordt gemaakt als de knie wordt gebruikt.

Operatieve behandeling voor patellofemorale pijnklachten wordt niet geadviseerd omdat de uitkomsten vaak teleurstellend zijn.