Nierkanker

Wat is nierkanker?

Bij nierkanker zit er een kwaadaardig gezwel (tumor) in de nier.

De nieren liggen buiten de buikholte op de spieren van de onderrug. De nieren zorgen er onder andere voor dat afvalstoffen het lichaam kunnen verlaten via urine.

MST is gespecialiseerd in de behandeling van nierkanker. Urologen, internist-oncologen, radiologen en radiotherapeuten werken in teamverband samen om u zo goed mogelijk te behandelen.

Symptomen van nierkanker

Een tumor in de nier geeft in het begin vaak weinig klachten. Vaak wordt nierkanker bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld bij een lichamelijk onderzoek of bij een echo of scan van de buik die om een andere reden wordt uitgevoerd.

Symptomen die bij nierkanker kunnen voorkomen zijn:

• Bloed in de urine
• Pijn in de nierstreek (in de zij)
• Voelbare zwelling

Symptomen die minder vaak voorkomen zijn: 

• Langdurige vermoeidheid zonder aanwijsbare redenen
• Aanhoudende koorts
• Nachtzweten
• Een algeheel gevoel van lusteloosheid
• Verlies van eetlust
• Onverklaarbaar gewichtsverlies

Uitzaaiingen

Als nierkanker zich verder verspreidt in het lichaam is dit meestal naar de lymfeklieren die in de buurt van de nieren liggen, naar de longen, naar de botten of naar de hersenen. Dit noemen we uitzaaiingen.

Behandelingen

De behandelopties bij nierkanker zijn afhankelijk van verschillende factoren, bijvoorbeeld of de tumor is uitgezaaid, waar de tumor zich bevindt en de grootte van de tumor.

Behandelopties zijn:

Operatie

De meeste mensen met nierkanker zonder uitzaaiingen krijgen een operatie. Afhankelijk van de grootte en mate van agressiviteit van de tumor is de kans groot dat je geneest door deze operatie. Bij een operatie wordt de nier deels of helemaal verwijderd. Soms is het ook nodig om de urineleider, de lymfeklieren of de bijnier te verwijderen. In MST wordt zo vaak mogelijk geprobeerd om nierbesparend te opereren. Hierbij wordt alleen een deel van de nier verwijderd en blijft er daardoor meer nierfunctie over. Of het mogelijk is om nierbesparend te opereren is afhankelijk van de grootte en de plaats van de tumor.

Wanneer de tumor erg groot is, is de kans op een bloeding tijdens de operatie groter. Soms worden dan voorafgaand aan de operatie de bloedvaten naar de nier afgesloten. Dit doet een interventie radioloog.

In MST worden de meeste nieroperaties uitgevoerd met een robot (de Da Vinci robot). De voordelen van een kijkoperatie met een robot zijn kleinere huidinsnijdingen en minder bloedverlies, waardoor u sneller herstelt en kleinere littekens krijgt.

De uroloog bespreekt met u welke operatie er wordt uitgevoerd.

ERAS-programma bij nieroperaties

Bij alle nieroperaties in MST wordt het ERAS-programma toegepast. Dit programma heeft als doel om patiënten sneller en beter te laten herstellen na een operatie. Onderdelen van dit programma zijn onder andere:

• Een zo klein mogelijke huidinsnijding door de operateur
• Optimale pijnbestrijding
• Een zo kort mogelijke periode van bedrust, zodat verlies van spierkracht wordt beperkt
• Een zo kort mogelijke periode niet eten, zodat gewichtsverlies wordt beperkt

Wat kan u zelf doen?

Om tijdens en na de operatie de kans op complicaties zo klein mogelijk te maken kunt u voorafgaand aan de operatie zelf zorgen voor een zo goed mogelijke conditie. Dit kunt u doen door:

• Gezond en gevarieerd te blijven en eten drinken
• Genoeg te bewegen
• Stoppen met roken
• Geen alcohol drinken

Ablatie

Bij kleine tumoren kan ablatie een mogelijkheid voor behandeling zijn. Dat is een behandeling waarbij de tumor wordt vernietigd door de kankercellen te bevriezen (cryo-ablatie) of verhitten (radiofrequente ablatie). Het afgestorven weefsel wordt dan door het lichaam zelf opgeruimd. Deze behandeling wordt vaak toegepast wanneer de tumor op een plaats zit waar deze moeilijk is weg te halen of bij patiënten bij wie een operatie te risicovol is.

Actief volgen

Er kan ook worden besloten om de tumor niet te behandelen. Dit wordt  over het algemeen voorgesteld wanneer de tumor kleiner is dan 4 cm en/of wanneer er om gezondheidsredenen beter geen operatie kan worden gedaan. In deze situatie wordt de tumor regelmatig gecontroleerd, dit heet ‘actief volgen’. Mocht de tumor veranderen of groeien kan het beleid in overleg met de patiënt worden aangepast.

Chemotherapie of immunotherapie

Wanneer er sprake is van uitzaaiingen kan chemotherapie of immunotherapie nodig zijn. Deze behandelingen worden uitgevoerd door de  internist-oncoloog.

Team

Het behandelteam bestaat uit de volgende specialisten:

• Uroloog
• Oncologieverpleegkundige
• Verpleegkundig specialist urologie
• Internist-oncoloog
• Interventie-radioloog
• Radiotherapeut