Narcolepsie
Narcolepsie is een slaap/waakstoornis met een neurologische oorzaak. Ongeveer 1 per 2000 inwoners heeft narcolepsie al duurt het vaak lange tijd voordat het wordt herkend. Het kan jaren duren voordat er een uiteindelijke diagnose komt. Aanvang van de aandoening ligt rond de leeftijd van 15 of 35 jaar en komt bij zowel vrouwen als mannen voor.Er zijn een viertal specifieke kenmerken die samenhangen met narcolepsie:
- Slaperigheid overdag;
- Kataplexie;
- Slaapparalyse;
- Hypnagoge hallucinaties.
Slaperigheid overdag
Slaperigheid overdag is het meest bekend. Patiënten kunnen hierbij ook acute slaapaanvallen krijgen die tot 20 minuten kunnen duren.
Kataplexie
Kataplexie is een symptoom met korte spierverslappingen die worden uitgelokt door bepaalde emoties zoals: hard lachen, woede, een plotselinge ontmoeting of schrikken. Meestal zijn het de nek, gezicht en de knieën die in eerste instantie verslappen. Een aanval van kataplexie duurt maar enkele seconden tot hooguit 2 minuten. Ongeveer 60-70% van de mensen met narcolepsie heeft kataplexie.
Slaapparalyse
Slaapparalyse of slaapverlamming is het niet kunnen bewegen terwijl men bij vol bewustzijn is. Omdat de REM-slaap (droomslaap) zeer kort na het inslapen al begint is men zich nog wel bewust van de omgeving, maar kan daar fysiek niet meer op reageren. Dit is een zeer angstig fenomeen en kan minutenlang aanhouden. Ongeveer 30% van de narcolepsiepatiënten heeft slaapparalyse.
Hypnagoge hallucinaties
De hypnagoge hallucinaties komen voor bij ongeveer 30%. Dit zijn zeer levendige dromen die relatief kort duren (tot 10 minuten) en vaak een combinatie van visuele, auditieve en tactiele prikkels bevatten. Dit betekent dat de patiënt tijdens de slaap van alles ziet, hoort en voelt. Soms reageert de patiënt hier ook daadwerkelijk op, bijvoorbeeld het wegduiken voor een aanstormende trein in de droom, maar in werkelijkheid dus uit het bed springen/vallen. Deze hallucinaties zijn niet voorbehouden aan de nacht, ze komen ook overdag voor.
Bijkomende symptomen
Naast de hierboven genoemde symptomen zijn er ook nog andere, minder specifieke symptomen: overgewicht blijkt bij narcolepsie ongeveer twee keer zo vaak voor te komen; gefragmenteerde nachtrust. Opvallend is dat dit niet een direct verband bevat met de slaperigheid overdag; verminderde alertheid; geheugenproblemen; angststoornissen en stemmingswisselingen.
Narcolepsie heeft een enorme invloed op de kwaliteit van leven. De prestaties op school of werk staan onder druk, mobiliteit verminderd vanwege strikte rijbewijsregels en de sociale omgang met anderen wordt negatief beïnvloed.
Behandeling
Helaas is narcolepsie nog niet te genezen. De therapie bestaat vaak uit een combinatie van strikte leefregels en medicatie. Op die manier kunnen de symptomen (in meer of mindere mate) beheersbaar worden gehouden. De juiste balans hierin vinden kan ingewikkeld zijn en daarom is een goede begeleiding belangrijk.
Zie voor meer informatie:http://www.narcolepsie.nl/ of http://www.allesovernarcolepsie.nl/