Bottumoren
Wat is een bottumor?
Een bottumor is een zwelling die inof rondom een bot is gelegen, ontstaan van cellen uit het bot. Deze kan ontstaan uit benig weefsel (bot of kraakbeen) of vanuit cellen die geen bot of kraakbeencellen zijn, maar wel in de botten aanwezig zijn. Dit zijn bijvoorbeeld bloedvaten of bindweefselcellen. Omdat hierbij sprake is van een zwelling ontstaan van cellen uit het bot wordt ook wel gesproken van primaire bottumor.
Indien er sprake is van verspreiding van tumorweefsel van elders, wordt niet gesproken van een bottumor, maar van een metastase en het is dan geen primaire bottumor.
Vaak worden (veelal goedaardige) bottumoren ontdekt als toevalsbevinding bij standaard radiologisch onderzoek.
Er zijn goedaardige en kwaadaardige bottumoren.
– Goedaardige bottumoren groeien niet door aanliggende weefsels heen en zaaien niet uit. Wel kunnen ze het bot verzwakken of bij de groei pijn veroorzaken doordat ze omliggende weefsels verdrukken.
– Kwaadaardige (of maligne) primaire bottumor is kanker uitgaande van botweefsel.
De meest voorkomende kwaadaardige bottumoren zijn Osteosarcoom en Ewing’s sarcoom. Zij komen het meest voor bij kinderen en jonge volwassenen.
Andere voorbeelden van kwaadaardige bottumoren zijn Chondrosarcoom en Fibrosarcoom. Het chondrosarcoom is de meest voorkomende primaire bottumor bij volwassenen.
Kwaadaardige bottumoren kunnen soms snel groeien, waardoor zwelling van het bot ontstaat. Hierdoor kan omliggende weefsels worden verdrukt, maar de zwelling kan ook ingroeien. Ook kunnen kwaadaardige tumoren soms uitzaaien. Kwaadaardige bottumoren worden altijd behandeld door een team van verschillende medische specialisten. Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 150 kwaadaardige bottumoren gediagnosticeerd.
Oorzaken van een bottumor
De oorzaak van het ontstaan van een bottumor is vaak onduidelijk. Een enkele keer is er sprake van een zeer zeldzame erfelijke aandoening, waarbij er een verhoogde kans is op het krijgen van een bottumor.
Klachten en symptomen
Symptomen bij een bottumor zijn; het voorkomen van zwelling, (nacht)pijn en pijn in relatie met belasting van delen van het skelet. Soms ontstaat er ook koorts.
Diagnose en onderzoek
Indien er op een röntgenfoto een verdachte zwelling in of van het bot wordt gevonden kan er aanvullend onderzoek worden gedaan door middel van CT-, MRI- of botscan.
Bij verdenking op een kwaadaardige bottumor zal advies worden gevraagd aan de Nederlandse Commissie voor Beentumoren. Deze commissie houdt zich bezig met de diagnosestelling en advisering bij behandeling van tumoren. Specialisten van verschillende vakgebieden zijn vertegenwoordigd in deze commissie.
Bij hoge verdenking op kwaadaardigheid zal een stukje weefsel via een kleine operatie uit de zwelling worden gehaald. Dit wordt een biopsie genoemd. De patholoog zal het weefsel daarna beoordelen.
Behandeling
Bij zeer lage verdenking op een kwaadaardigheid kan worden gekozen om niets te doen of om ter controle na een aantal maanden opnieuw een röntgenfoto te maken.
Indien er hoge verdenking op kwaadaardigheid wordt gevonden, zal gezien de zeldzaamheid, complexiteit van diagnostiek en behandeling en de hiervoor benodigde specifieke expertise, de behandeling plaats te vinden in één van de hierin gespecialiseerde centra.(LUMC, UMC St Radboud Nijmegen, UMCG of AMC) In deze centra is multidisciplinaire kennis in volle breedte voorhanden.